تهران-ایرنا_با شروع پاندمی کرونا در جهان، فضای مجازی یکی از بسترهایی بود که به شدت مورد استفاده عموم مردم قرار گرفت. فضایی که با شناخت درست و برنامه ریزی علمی می تواند فراهم کننده توسعه پایدار در کشور باشد. اما امروزه فضای مجازی با چه چالش هایی رو برو است؟ چگونه می توان در آینده بهتر از این فضا بهره برد؟

سید ضیاهاشمی استاد دانشگاه و مدیر سابق ایرنا با اشاره به شناسایی ظرفیت های فضای مجازی، به رسمیت شناختن این فضا را مهم ترین مسأله این روزهای فضای مجازی می داند و معتقد است: به نظرم باید ابتدا این فضا را به رسمیت بشناسیم و نباید واقعیت حضور افراد در این فضا را انکار کرد به همین خاطر با پذیرش این فضا، می توان در جهت توسعه و گام برداشتن در جهت تقویت سویه های مثبت آن اقداماتی انجام داد.

هاشمی با اشاره به ظرفیت های فضای مجازی و به کارگیری درست این ظرفیت ها به شفقنا می گوید: برخورد آسیب شناسانه با فضای مجازی را درست نمی دانم. شاید ده سال پیش این نگاه می توانست منطقی باشد، اما در زمان حاضر باید به جای تمرکز بر آسیب های این فضا، باید بر واقعیت و فرصت ها و ویژگی های آن متمرکز شویم.

او ادامه می دهد: در زمان ورودم به وزارت علوم این مسأله را مطرح کردم که باید فضای مجازی را به رسمیت بشناسیم که همان زمان بسیاری از رسانه ها و گروه ها واکنش هایی به این صحبت داشتند. هر چند به چارچوب و ضوابط درخصوص فضای مجازی معتقدم، اما باید جامعه پذیرای این ضوابط باشد و از همه مهم تر این ضوابط نباید محدودیت زا باشد بلکه باید به صورت مدیریت بهینه و استفاده حداکثری از فضای مجازی باشد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه باید فضای مجازی را به عنوان یک واقعیت جدید در نظر گرفت، بیان می کند: به نظرم اگر مدام بر این اندیشه متمرکز شویم که به دنبال بررسی آسیب ها و رفع آنها باشیم، قطعا متضرر می شویم. فضای مجازی الان یک عرصه زندگی است. هر چند باز هم تاکید می کنم که این فضا هم چالش های خاص خود را دارد، اما نوع نگاه به این فضا باید تغییر کند.

او توضیح می دهد: با توجه به تغییر سبک زندگی در فضای مجازی و تبدیل شدن این فضا به عنوان بخش مهم و بزرگی در زندگی بشر، اقتصاد، هنر، آموزش و ارتباطات، باید این مسأله را بپذیریم که این فضا بستر زندگی اجتماعی و فردی شده است. به همین خاطر بنده هم نمی خواهم تاکید و تمرکز صرف بر آسیب های این فضا داشته باشم و باید ویژگی های مثبت و نقاط قوت آن را شناسایی و معرفی کنیم تا درست و بهینه از آن استفاده کنیم.

هاشمی با تاکید بر اینکه اقتضائات این فضا را بیشتر بشناسیم، پیشنهاد می دهد: به نظرم باید ابتدا این فضا را به رسمیت بشناسیم و نباید واقعیت حضور افراد در این فضا را انکار کرد به همین خاطر با پذیرش این فضا، می توان در جهت توسعه و گام برداشتن در جهت تقویت سویه های مثبت آن اقداماتی انجام داد.

او ادامه می دهد: اگر چشم انداز مثبتی به این فضا داشته باشیم، قطعا می توان برنامه ریزی درست تری برای استفاده از ظرفیت های آن داشت. به طور مثال قبل از کرونا هیچ گاه فکر نمی کردیم استفاده از فضای مجازی تا این حد عمومیت پیدا کند. اما الان شاهدیم همه‌ی بخش ها به خاطر پاندمی کرونا، مجازی و سایبری شده است. ما الان شاهدیم که فضای مجازی بسیاری از فاصله ها را کم کرده است و این همان دهکده جهانی است که مک لوهان از آن نام برد. از طرفی دیگر سرعت و گستره تولید محتوا افزایش پیدا کرده است‌.

این فعال رسانه با اشاره به مهم ترین چالش های که این فضا می تواند داشته باشد، می گوید: کمرنگ شدن مرزهای ملی و فرهنگی و ایجاد تهدیدها و چالش هایی در حوزه امنیتی، سیاسی و اقتصادی انکار ناپذیر است اما با شناسایی به موقع فرصت ها و بهره گیری از تجربیات جهانی می توان در رفع همه این چالش ها قدم برداشت.

او با تاکید بر شناسایی فرصت های این فضا می گوید: باید به این مسأله توجه کنیم که از جامعه جهانی عقب نمانیم و باید به آموزش در این فضا نگاه جدی تری داشت. این آموزش هم تنها شامل شهروندان نمی شود بلکه از دانش آموزان گرفته تا مدیران و سیاستمداران نیازمند سواد رسانه ای هستند.